Onlangs had ik de eer aan te mogen schuiven bij een door Flevum en CGI georganiseerde Round Table-discussie over blockchaintechnologie als versneller van de energietransitie. Executives en thought leaders gingen met elkaar in gesprek over dit onderwerp. Leuk was dat de thought leaders op gebied van blockchaintechnologie geen door de wol geverfde autoriteiten zijn, maar young potentials met een nieuw blik op de wereld. Nieuw talent dat niet kijkt hoe we zaken efficiënter kunnen doen, maar die met een geheel andere bril naar de wereld kijkt. Hoe kan je de energietransitie echt versnellen? Hoe kan je met radicaal andere structuren deze en andere uitdagingen, zoals de gezondheidszorg en de circulaire economie, te lijf gaan?
Ik heb geen glazen bol. Toch weet ik dat we structureel dingen anders moeten gaan doen om te zorgen dat we meer verantwoord omgaan met de schaarse grondstoffen die we op deze wereld hebben. Ik weet ook dat dit gefaciliteerd kan worden door een geheel andere manier van denken in het organiseren van onze maatschappij. Niet alles meer centraal aansturen door instanties en systemen, maar slim gebruik maken van de mogelijkheden die voor ons liggen, waarbij IT de enabler is. Dit gebeurt bijvoorbeeld in ons digitale energie-eilandenconcept. Dat is een aanpak gebaseerd op onze visie dat lokale energiecommunities zelf energie opwekken, gebruiken en verhandelen. Geen doel op zich, maar met een blik op de technologische ontwikkelingen wel een logische weg. Duurzame energie is straks immers overvloedig aanwezig. De efficiëntie van huizen en gebouwen wordt extreem verbeterd, mede dankzij de wetgeving, zoals het Bouwbesluit. De opslag van energie is qua kosten al flink gedaald. En dan hebben we het nog niet over ontwikkelingen als mobiliteit as a service, zelfrijdende auto’s en de potentie van 3D-printen die ervoor gaan zorgen dat we nog efficiënter met energie omgaan.
Vertrouwen en massa
Blockchaintechnologie is bij bovenstaande een vaak genoemde oplossing. Ik moet daarbij wel gelijk aantekenen dat het een technologie in ontwikkeling is. De potentie is groot, maar om deze volledig te benutten is er nog veel werk aan de winkel. Het laatste woord is hierover nog niet gezegd. En dat brengt ons bij de Round Table. Die startte met een inleiding van Dr. Zeki Erkin van de TU Delft waarin werd uitgelegd wat blockchaintechnologie is. Erkin had het over de ‘evolution of trust’: in de toekomst bestaan er geen Ubers of andere intermediairs meer. Mensen gaan zelf hun transacties uitvoeren. Vertrouwen is dan cruciaal. Blockchain kan dit invullen. Maar om een betrouwbare blockchain neer te zetten, is massa nodig. Want anders kun je geen werkende ecosystemen creëren, waarbinnen continu gezocht wordt naar afstemming en consensus bij het aangaan van transacties. Bij de Round Table werd al een mooi toekomstbeeld geschetst: straks kun je met je blockchain-ID – vervat in een app op je smartphone – jezelf identificeren. Als de overheid eenmaal heeft gevalideerd dat je 18+ bent, hoef je geen paspoort meer bij je te hebben om dat aan te tonen.
Privacy
Sjors Hijgenaar van CGI en afgestudeerd bij de TU Delft op het onderwerp blockchain in de energiemarkt, (specifiek over de integratie van elektrische auto’s), vertelde dat zijn onderzoek onderstreept dat blockchaintechnologie nog enkele uitdagingen kent, vooral als het om privacy en vertrouwen gaat. Bij het onderling en decentraal verhandelen van energie zijn immers bepaalde persoonlijke gegevens te herleiden. Hiervoor moet nog een solide oplossing gevonden worden. In het verlengde hiervan ging Chris Huls van de Rabobank ook in op vertrouwen: voor groepen mensen die elkaar een beetje vertrouwen is private blockchain een goede optie. Vertrouw je elkaar echter niet, omdat het ecosysteem zich bijvoorbeeld over de hele wereld bevindt? Dan is een public blockchain meer geschikt.
Bij de Round Table gingen we ook in op de vraag of traditionele partijen, zoals een bank, nog wel bestaan in de toekomst. Het antwoord: ja zeker, maar in een geheel andere rol. Blockchaintechnologie is te complex voor de doorsnee burger. Een bank kan vanuit haar expertrol deze burger faciliteren. En samen met andere experts inspelen op de nieuwe behoeften, die er, als blockchain doorzet, zeker gaan ontstaan. Deze zitten vooral aan de randen van het systeem: wat als je je credentials van je blockchain wallet kwijt raakt? Of wat als de blockchain het niet meer doet? En zo zijn er nog vele andere vragen waarbij de antwoorden leiden tot nieuwe diensten. Deze kunnen door bestaande partijen aangeboden worden, of door andere /nieuwe partijen.
Blockchain als versneller van de energietransitie?
Dan terug naar de energiemarkt en de energietransitie. Wat kan blockchain hier bieden? Ik ben er zeker van dat als we blockchain over de volle breedte toepassen, dit tot enorme disruptie zal leiden, los van het feit dat hiervoor allerlei wettelijke aanpassingen nodig zijn. Zoals ook een van de deelnemers inbracht, moet de overheid het juiste kader scheppen, zodat ontwikkelingen als deze ruim baan krijgen. Dit zou leiden tot extreem efficiëntere (administratieve en financiële) processen en een verlaging van kosten voor de eindklant. De hamvraag is echter of dit ook tot een versnelling van de energietransitie zal leiden – als alleen al particuliere woningen, kantoorpanden en andere gebouwen in NL in 2020 nagenoeg energieneutraal moeten zijn? Ook daarvan ben ik overtuigd, mits we blockchaintechnologie op lokaal niveau gaan inzetten. Ik denk dan aan energiecoöperaties die intrinsiek gemotiveerd zijn om CO2-neutraal te worden en dit invullen door lokaal vraag en aanbod van duurzame energie zoveel mogelijk te matchen. Dit kan prima gefaciliteerd worden door blockchaintechnologie. Zeker als dit leidt tot scherpere energie- en transporttarieven, zal dit ook financieel iets opleveren. Hierdoor kan vervolgens meer geïnvesteerd worden in onze duurzame energievoorziening.
Een nieuw ecosysteem
Omdat onze droom een CO2-neutrale samenleving is, gaan we als CGI de komende tijd enkele concrete stappen in zetten. Dit doen we door eerder genoemd onderzoek en door in een ecosysteem samen te werken met onze klanten, de wetenschap, et cetera. Dat was ook iets waarover iedereen het eens was tijdens de Round Table. Met het volgende statement sloot de host van de Round Table, Mark Mooy van CGI, de discussie dan ook af: ‘Je kunt als bedrijf niet alleen blockchain implementeren. Het is een zaak van samenwerken. Ik wil graag deze avond gebruiken als start van het inrichten van een nieuw ecosysteem.’
Over de auteur
