Maak met ‘minder meten, meer weten’ een einde aan overbodige regels in de zorg!

Medewerkers in de zorg zijn overbodige regels, procedures en checklists zat. Het lukt de politiek al 25 jaar niet hen te helpen. Dat is de media niet ontgaan: diverse artikelen kaarten de regeldruk aan. Maar oplossingen blijven achterwege. Terwijl die er wel degelijk zijn. De toverwoorden daarbij? ‘digital insights’ en ‘human insights’!

Eind augustus stuitte ik op een artikel in de NRC, waarin aan de hand van enkele casussen geïllustreerd werd dat de drang binnen de zorg om alles in regels te gieten behoorlijk uit de hand gelopen is. Dit is niet de eerste keer dat er ongenoegen geuit wordt over dit onderwerp. Ook in Medisch Contact zijn er de afgelopen jaren diverse artikelen over dit onderwerp, verschenen. Titels als ‘Ruim twaalfhonderd richtlijnen is te veel’, ‘Indicatoren zonder kwaliteit’, ‘Kwaliteitsindicatoren maken zorg slechter’ en ‘Zand in de kwaliteitsmachinerie’ geven blijk van de onvrede die in het veld bestaat met betrekking tot de drang om alles in regels te vatten en de zeer uitgebreide registraties die daar veelal mee gepaard gaan. De NVZ kopte begin 2016: ‘Kwaliteitsmetingen kosten ziekenhuizen jaarlijks € 80 miljoen’. Dit door KPMG uitgevoerde onderzoek bracht eveneens tot uitdrukking dat we zijn doorgeslagen. En het kost de zorg ook nog eens veel geld.

Ligt de bal bij de politiek, of u bij u?

Veelal verwachten we oplossingen van de politiek. Maar dat kan wel eens lang kunnen duren. Bovendien: diverse regels en registraties zijn in het veld ontstaan. Is het dan ook niet aan het veld om een andere kant op te bewegen? Om die vraag te beantwoorden, verwijs ik naar het in 2012 verschenen boek ‘Verdraaide organisaties’ van Wouter Hart. Hart pleit ervoor terug te keren naar de bedoeling. Wat is nou ook alweer de bedoeling van al die regels? En wat willen we nu echt met die registraties bereiken? Het antwoord is eenvoudig en te lezen in de Wet Kwaliteit, Klachten en Geschillen in de Zorg: Goede zorg leveren. Het gaat echter mis bij het idee dat we hebben over de kwaliteit van de Nederlandse gezondheidszorg. Het adagium ‘zorg is in principe niet goed, tenzij aangetoond kan worden dat het wel goed is’, leidt tot een overkill aan regels en registraties. Is het echt zo slecht gesteld met onze zorg? Volgens het Health Consumer Powerhouse behoort de Nederlandse gezondheidszorg tot de beste van Europa. Reden om dat adagium dus eens om te draaien. Al was het alleen maar bij wijze van gedachtenexperiment. ‘Zorg is in principe goed, tenzij blijkt dat zorg niet goed is’. Welke effecten zijn dan te verwachten?

Effect op kwaliteitsregistraties en de acties die u dient te ondernemen

Het antwoord op bovenstaande vraag, heb ik, met het oog op de daadkracht die van het veld verwacht wordt, geformuleerd in drie acties die uw zorginstelling kan ondernemen:

• Stop met het (handmatig!) registreren van additionele kwaliteitsdata.
• Start met het leren van data die al beschikbaar is. Denk aan informatie uit het EPD, de diagnose- en verrichtingenadministratie, het laboratoriumsysteem en het apotheeksysteem.
• Zoek naar de ‘tenzij-situatie’ zoals bedoeld in het nieuwe adagium. Het gaat dan om de ongewenste gebeurtenissen, veelal tot uitdrukking komend in complicaties. Het spannende van dit adagium is dat vrijwel alle ongewenste gebeurtenissen sporen nalaten in de informatiesystemen. Denk aan de patiënt met een postoperatieve wondinfectie. Die ligt vermoedelijk langer in het ziekenhuis, krijgt extra antibiotica, keert wellicht terug naar de operatiekamer en ergens in de verslaglegging is waarschijnlijk gerapporteerd over deze infectie. Allemaal sporen die gedetecteerd worden. Extra kwaliteitsregistraties zijn dus helemaal niet nodig.

Effect op wet- en regelgeving

De oorzaken moeten ook geduid worden. Het boeiende van de Nederlandse wet- en regelgeving is dat vrijwel alle oorzaken voor die ongewenste gebeurtenissen zijn beschreven. Dankzij de enorme hoeveelheid is dit geheel aan richtlijnen niet meer te behappen. Door deze wet- en regelgeving op de meest krachtige wijze samen te vatten, ontstaat er een lijst van circa 70 thema’s. Denk aan infectiepreventie, toediening van medicatie, bekwaamheid, het operatieve proces en kwetsbaarheden. Thema’s die allemaal een bedoeling hebben. Bij onvoldoende aandacht voor de bedoeling, neemt de kans op ongewenste gebeurtenissen toe. Van belang is dus om scherpte te krijgen op de mate waarin ieder thema is georganiseerd.

‘Digital insights’ en ‘human insights’

Voor beide componenten heeft CGI oplossingen ontwikkeld. Om ongewenste gebeurtenissen te detecteren, hebben we een digitaal complicatiedetectiesysteem ontwikkeld (TriggerCare). Waarom enkele complicaties handmatig registreren als ze (bijna) allemaal automatisch te detecteren zijn? En voor wat betreft de wet- en regelgeving heeft CGI een vragenlijst beschikbaar: ‘Operating with confidence scan’. Die vragenlijst bevat alle relevante thema’s uit de Nederlandse wet- en regelgeving met betrekking tot gezondheidszorg en kan worden voorgelegd aan al uw zorgprofessionals.

Zo ontstaat er enerzijds zicht op het voorkomen van ongewenste gebeurtenissen (complicaties) en anderzijds zicht op de voornaamste risico’s en compliance issues, zoals die worden geduid door uw zorgprofessionals. Het vermoeden bestaat dat beide resultaten een sterke relatie met elkaar hebben. En dat deze eenvoudige aanpak een antwoord is op de grote hoeveelheid regels en registraties die nu als verlammend worden ervaren.

Tijd voor een onderzoek!

Samen met een aantal ziekenhuizen onderzoekt CGI het geschetste idee door enerzijds complicaties digitaal te detecteren en anderzijds halfjaarlijks een scan uit te voeren met betrekking tot risico’s en compliance issues. Minder meten, meer weten! Is dat mogelijk? En verantwoord? Om antwoorden te krijgen op deze cruciale vragen, hebben we uw medewerking nodig. Doe dus mee aan het onderzoek ‘Minder meten, meer weten’ neem contact op met André Klappe.