Laurens Lapré

Laurens Lapré

Vice President Consulting

Pokémon Go is iets wat je niet hebt kunnen missen deze zomer. Gelanceerd in juli en van niets naar 25 miljoen actieve gebruikers in één week. 500 miljoen downloads later genereert het spelletje miljoenen euro’s aan inkomsten per dag. Het gaf al problemen langs het spoor vóórdat het beschikbaar was in Nederland. Het heeft een koersstijging (en daarna koersval) van miljarden veroorzaakt. Een wereldwijd fenomeen dus. Een hype ook, die misschien net zo snel verdwijnt als hij ontstond. Maar er zullen meerdere vergelijkbare games volgen. Maakt u zich op de Pokémonisering van onze samenleving!

Ouders zijn lyrisch omdat hun kinderen van de bank komen en kilometers door de stad lopen om hun eitjes uit te laten komen. Therapeuten raden autisten het spel aan, want het stelt hen in staat, zich concentrerend op hun mobile, toch de straat op te gaan en hun omgeving onder controle te houden. Het laat autisten zelfs met andere spelers over Pokémon praten. Waar is Pokémon Go eigenlijk niet goed voor

Overspoeld door Pokéjagers

Nou, bijvoorbeeld voor onze rust en de bereikbaarheid van openbare ruimten. Je moet het een keer van dichtbij hebben gezien om het te geloven. Een paar duizend man die doodstil allemaal naar hun telefoon zitten te kijken op de trappen van zonnig Kijkduin. Allemaal tegelijkertijd staan ze op en rennen massaal de duinen in, ‘Aartskonijn!’ schreeuwend (bleek later om een ‘Arcanine’ te gaan). Kijkduin die daar dan razendsnel op reageert door zichzelf tot Pokémon hoofdstad van Nederland te benoemen om nog meer Pokéjagers naar zich toe te trekken. En Kijkduin die daar binnen twee weken weer vreselijk spijt van heeft, nadat ze overspoeld worden door al die extra bezoekers uit Nederland en onze buurlanden.

Duizend man in vijf straten

Nu kan Kijkduin wel een piekbelasting in bezoekersaantallen aan. Het wordt wat anders als je even over de grens gaat naar het kleine dorpje Lillo, gelegen onder de rook van Antwerpen. Daar wonen 34 mensen. En daar komt ook duizend man per dag langs op zoek naar Pokémon, die elkaar verdringen in de slechts vijf straten die het dorpje rijk is. Je zal er maar zijn gaan wonen om de drukte van Antwerpen te ontvluchten! Op YouTube vind je inmiddels filmpjes uit Aziatische steden waar de drommen Pokéjagers zo dik zijn, dat al het verkeer op straat minutenlang tot stilstand komt tot ze langs zijn gerend.

Hype voorbij?

Nu kunnen wij daar natuurlijk van een afstand naar kijken en zeggen dat deze hype net zo snel zal overgaan als dat hij is ontstaan. Maar is dat wel zo? Dat is niet eens zo zeker als de vraag naar Apple Watches nu al toeneemt omdat er een Pokémon-versie voor is aangekondigd. Nee, Niantic, de slimme gamemaker die hier achter zit, heeft in zijn vorige spellen (die veel minder populair zijn, maar wel van hetzelfde type) al vele nieuwe gamemechanismes uitgetest. En die staan nu klaar om snel aan Pokémon Go toegevoegd te gaan worden. Zo gaat iets vertrouwds – Pokémon appelleert aan de trend van retro-gaming: wie is er niet met Pokémon groot geworden? – toch niet vervelen. Het zit ook precies op die ultieme mens-machine sweet spot: de intieme relatie van jou met je eigen mobiel!

Toch is het aantal actieve gebruikers nog maar een fractie van het aantal vlak na de release. Meerdere journalisten vragen zich af waarom Niantic niet sneller met nieuwe functies uitkomt. Maar het lijkt haast wel onmogelijk om een zo groot aantal gebruikers vast te houden. Uit studies is ook duidelijk dat de hoofdmoot van de grote groep voornamelijk nieuwe toetreders tot de online gaming markt waren. Mensen dus die nog nooit eerder zo iets gespeeld hadden, maar voor Pokémon het weleens wilden proberen. We leren hier hoe belangrijk het is om een continue stroom nieuwe functies klaar te hebben staan die net zo snel kan meegroeien. Bij een dergelijke explosieve groei van het aantal gebruikers is een hele week niet met ‘iets nieuws’ komen al bijna een doodzonde! Daar zijn ook lessen uit te trekken voor de apps die wijzelf ontwikkelen, zoals de BestDriver-app voor zuiniger rijgedrag van chauffeurs in het goederenvervoer. Ook daar moeten we regelmatig met een nieuwe functie komen, om de spelers uit te blijven dagen.

De eerste in een type apps

Maar zelf als Pokémon Go over een jaar weer volledig verdwenen is, waarom zou dan niet een vergelijkbare app met een nog hogere adoptiesnelheid kunnen aanslaan? Ik denk dat Pokémon niet uniek is, maar de eerste is in zijn soort. De eerste in een type van apps die zeer snel, zeer veel impact op mobiliteit hebben en uit een totaal onverwachtse hoek komen. Het zorgt ervoor dat we een ongewisse toekomst tegemoet gaan van files en verkeersproblemen veroorzaakt door virtual events (‘Tjarisart!’) die weleens veel meer impact kunnen hebben dan de ons bekende physical events, zoals opstoppingen bij voetbalwedstrijden en grote concerten of grote events als Sail.

Ik noem het Pokémonisering en definieer het zo: Plotseling en zeer snelgroeiend, massaal mobiel app-gebruik met grote impact op mobiliteitspatronen in de publieke ruimte. Zonder enige waarschuwing, zonder enige voorspelbaarheid en totaal niet door organisaties te beïnvloeden.

En waarom zou dit de enige applicatie zijn die zo'n effect heeft? Wat als een Pokémon-achtige app aanzet om met z’n allen te gaan zwemmen? Of samen zingend over straat te gaan? Of met z’n allen op een bepaalde tijd op een bepaalde locatie te zijn? En als we dan toch naar mogelijke toepassingen kijken, waarom zouden we een Pokémon-achtige app niet inzetten om ervoor te zorgen dat hele drommen mensen bij grote events (zoals de beschreven voetbalwedstrijden, concerten of Sail), al gamend de juiste 'mobiliteitskeuzes' maken? We kunnen immers ook op positieve wijze hun gedrag beïnvloeden (en belonen): deze stroom gaat naar de locatie via de noordkant van de stad, deze via de zuidkant, deze via de westkant, deze via de oostkant, deze groep gaat op de fiets, deze met de trein, et cetera.

De Pokémonisering heeft dus niet alleen negatieve bijwerkingen. Het is eigenlijk een perfect instrument om het mobiliteitsgedrag te beïnvloeden. Op de juiste manier toegepast, zorgt het voor orde en doorstroming, in plaats van chaos en opstoppingen. Koren op de molen van alle beleidsmakers die zich bezig houden met projecten als Beter Benutten en C-ITS!

Wilt u meer over het onderwerp gedragsverandering in verkeer weten? Kom dan naar de beurs Verkeer, Mobiliteit en Parkeren op 23 en 24 november a.s. Daar geeft Laurens Lapré een lezing over dit onderwerp.

Over de auteur

Laurens Lapré

Laurens Lapré

Vice President Consulting

Laurens is actief binnen het domein verkeer en vervoer sinds 1995. De laatste 10 jaar werkt hij aan intelligente transportsystemen (ITS) en slimme mobiliteitsdiensten, zowel voor overheid als commerciële marktpartijen. Hij heeft binnen de automotive industrie gewerkt aan connected services portfolio’s. Voor overheden is hij ...